Проф. Мерьем Мерве ÖREN ÇELİK-тің ғылыми-әдістемелік қызметі туралы есеп «Визитинг-профессор» бағдарламасы шеңберінде

2025 жылдың 1–12 желтоқсан аралығында Оңтүстік Қазақстан медициналық академиясының «Қоғамдық денсаулық және денсаулық сақтау» кафедрасында Ыстамбул университетінің (Түркия) қоғамдық денсаулық кафедрасының MD, MSc, доценті Мерьем Мерве ÖREN ÇELİK-тің интенсивті ғылыми сапары өткізілді. Барлық іс-шаралар кафедраның кіші конференц-залында ұйымдастырылды.
Ерекше назар халықаралық ғылыми жетекшісі ретінде профессордың бақылауындағы үш докторантқа аударылды:
— Магай Любовь (қарттарға медициналық-әлеуметтік көмек),
— Кудьярова Салтанат (15–17 жас аралығындағы жасөспірімдердің денсаулығы),
— Мусаева Арина (жасөспірімдердегі агрессивті мінез-құлықтың қауіп-қатер факторлары).
Олармен профессор тереңдетілген жеке кеңестер сериясын өткізді, оның барысында:
зерттеу құралдары бірлесіп әзірленді және жетілдірілді:
— сауалнамалар құрылымы әзірленді (демографиялық блок + тақырыптық бөлімдер),
— валидацияланған шкалалар таңдалып, талданып, бейімделді:
 ✓ WHOQOL-BREF — өмір сапасын бағалау үшін,
 ✓ Buss-Perry Aggression Questionnaire — агрессия деңгейін өлшеу үшін,
 ✓ ADL/IADL — қарттардың функционалдық тәуелсіздігін анықтау үшін,
 ✓ әлеуметтік қолдау мен субъективті әл-ауқатты бағалау шкалалары — жасөспірімдерге арналған зерттеулер үшін;
— сауалнамалардың пилоттық сынақтан өткізуі мен мәдени бейімделуі туралы талқыланды.
🔹 тұрақты қашықтықтан ғылыми басшылық жүйесі құрылды:
— әрбір докторант үшін жеке Google Drive құрылды, онда келесі папкалар бірдей құрылымда ұйымдастырылды: Деректер, Черновиктер, Кері байланыс, Әдебиет, Жоспарлар;
— ай сайынғы онлайн-кеңестер (45–60 минут) келесі құрылымда келісілді:
 ✓ орындалған жұмыстар бойынша қысқаша есеп,
 ✓ ағымдағы тапсырмалар мен туындаған қиындықтарды талқылау,
 ✓ жаңа тапсырмаларды белгілеу мен мерзімдерді көрсету;
— әрбір кездесуді жазып алу (қатысушылардың келісімімен), ал қорытындыларды ортақ құжатқа түсіру шешімі қабылданды, онда келесілер белгіленеді:
 ✓ орындалған тапсырмалар,
 ✓ түзетуді қажет ететін мәселелер,
 ✓ жаңа тапсырмалар мен олардың орындалу мерзімдері.

Сапардың басты оқиғасы — кафедраның кіші конференц-залында өткен «Ғылыми зерттеулер және деректерді талдау» (Scientific Research and Data Analysis) тақырыбындағы интенсивті семинар болды. Оның барысында қатысушылар:
✓ зерттеу дизайнын (когорталық, «жағдай-бақылау», көлденең және т.б.) сын тұрғысынан бағалау әдістерімен танысты,
✓ сандық және сапалық деректерді жинау, кодтау және талдау тәсілдерін іс жүзінде қолданды,
✓ Түркия мен Қазақстанның қоғамдық денсаулық саласындағы нақты кейстерді салыстырды,
✓ статистикалық нәтижелерді толықтыру және кестелер/графиктер құру бойынша тәжірибе алды.
Сонымен қатар, профессор келесі іс-шараларды ұйымдастырды:
— диссертациялық тақырыптарды қысқаша таныстырумен кіріспе сессия,
— әдіснамалық негіздерін терең талдаумен кеңейтілген докладтар,
— жаңартылған зерттеу жоспарларын ұсынумен «дөңгелек үстел»,
— бірлескен ғылыми мақала дайындау бойынша жұмыс тобы,
— оқытушылар мен докторанттар қатысқан қорытынды кеңейтілген семинар,
— жоспарларды соңғы рет өңдеу және онлайн-басшылықты келісумен финалдық кездесулер.
Профессордың ғылыми үлесін бағалай отырып, кафедра меңгерушісі, медицина ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор Сарсенбаева Г.Ж. оған Ректор атынан ресми алғыс хатын тапсырды.
Бұл сапар — тек қана уақытша ғылыми іс-шара емес, сонымен қатар докторанттарға диссертация дайындаудың барлық кезеңдерінде жоғары деңгейдегі ғылыми қолдау көрсететін ұзақ мерзімді, құрылымды серіктестіктің бастамасы болып табылады.