Фармация ғылыми-зерттеу орталығы (ФҒЗО)
Фармация ғылыми-зерттеу орталығы 2024 жылдың қазан айында құрылды. Фармация ғылыми-зерттеу орталығы ОҚМА-ның құрылымдық бөлімшесі болып табылады және фармацевтика саласы үшін заманауи әрі бәсекеге қабілетті мамандарды даярлау барысында «ОҚМА» АҚ-ның ғылыми-зерттеу және білім беру әлеуетін біріктіруді жүзеге асырады.
Фармация ғылыми-зерттеу орталығы жұмысының мақсаты:
«ОҚМА» АҚ-ның ғылыми-зерттеу инфрақұрылымын жоғары білікті кадрлық әлеуеті бар бірыңғай бөлімше ретінде біріктіру. Бұл бөлімше жетекші ғалымдар мен зерттеушілердің, сондай-ақ өңірдегі басқа ғылыми және фармацевтикалық ұйымдардың мамандарының мүддесіне сай іргелі, қолданбалы және ізденіс сипатындағы зерттеулер жүргізуді қамтамасыз етеді.
Фармация ғылыми-зерттеу орталығының жұмысының міндеттері:
- «ОҚМА» АҚ кафедралары мен бөлімшелерінде, сонымен бірге ғылыми жобалар аясында, ізденіс, іргелі және қолданбалы зерттеулердің орындалуын қамтамасыз ету;
- жоғары оқу орындарымен, ғылыми мекемелермен және фармацевтикалық өнеркәсіп кәсіпорындарымен өзара ынтымақтастық орнату;
- фармацевтика саласына білім мен технологияларды өндіру және трансферттеу.
Орталық жұмысының бағыттары:
- фармация факультетінің профессор-оқытушылар құрамының, докторанттардың, магистранттардың және студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу;
- магистратура мен докторантура арқылы жоғары білікті мамандарды даярлауды қамтамасыз ету;
- ізденіс, іргелі және қолданбалы зерттеулерді, соның ішінде ғылыми-техникалық жобалар мен бағдарламалар аясындағы жұмыстарды аналитикалық және ғылыми-әдістемелік тұрғыда қамтамасыз ету;
- фармацевтикалық ғылымның маңызды бағыттары бойынша «ЮКМА» АҚ-ның ғылыми мектептерінің дамуына жәрдемдесу;
• магистранттар мен докторанттардың ғылыми-зерттеу тағылымдамаларын ұйымдастыру;
• орталықтың қызмет бағыттарына сәйкес симпозиумдар, семинарлар мен ғылыми мектептерді ұйымдастыру.
Байланыс
«Дәрілік өсімдік шикізатын тауарлық талдау»
Дәрілік өсімдік шикізаттағы ылғалдылықты анықтау
Дәрілік өсімдік шикізаттағы ұнтақталу дәрежесін анықтау
Дәрілік өсімдік шикізаты құрамындағы қоспалардың мөлшерін анықтау
Дәрілік өсімдік шикізаттағы күлдің мөлшерін анықтау
Дәрілік өсімдік шикізаттағы экстрактивті заттар мөлшерін анықтау
Дәрілік өсімдік шикізатты макро- және микроскопиялық талдау
Жұқа қабатты хроматография әдісімен итшомырт қабығындағы әсер етуші заттардың мөлшерін анықтау.
Фотоэлектроколориметрия әдісімен салаубас гулдеріндегі әсер етуші заттарды сандық анықтау
Жоғары эффективті сұйық хроматография әдісімен әсер етуші заттарды сандық анықтау
«Құрамында флавоноидтары бар дәрілік өсімдік шикізаттарын фитохимиялық талдау»
Шілтержапырақты шайқурай өсімдігі құрамындағы флавоноидтарға сапалық талдау жүргізу
«Шілтержапырақты шайқурай құрамындағы функционалдық топтарды ИҚ-спектроскопия әдісімен анықтау»
Өсімдік шикізаттарынан биологиялық белсенді заттарды алу әдістемелері
Өсімдік шикізаттарынан биологиялық белсенді заттарды ультрадыбыстық монша көмегімен алу әдістемесі
Өсімдік шикізаттарынан биологиялық белсенді заттарды роторлы буландырғыш көмегімен алу әдістемесі
Өсімдік шикізаттарынан биологиялық белсенді заттарды Сокслет аппараты көмегімен алу әдістемесі
Өсімдік шикізаттарынан биологиялық белсенді заттарды Клевенджер аппаратының көмегімен алу әдістемесі
Онлайн баяндамалар 2025 жылдың 8–10 қазанында Санкт-Петербург мемлекеттік химия-фармацевтикалық университетінде (Санкт-Петербург, Ресей) өткен XXVI Халықаралық «ФИТОФАРМ–2025» съездінде өтті.
Орталық қызметкерлері өз зерттеулерін 2025 жылдың 17 қазанында Ташкент фармацевтикалық институтында (Ташкент, Өзбекстан Республикасы) өткен «Фармацевтикалық индустрияның қазіргі жағдайы: мәселелері мен болашағы» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференцияда ұсынды.
2025 жылдың 16 қазанында орталық қызметкерлері С. А. Мамыров пен А. Д. Рыбаков Оңтүстік Қазақстан медициналық академиясында (Шымкент, Қазақстан Республикасы) өткен жас ғалымдар мен студенттердің 3-ші халықаралық форумындағы Start-up жобалар байқауына қатысты. өтті. Қатысушылар инновациялық өнім ретінде мия тамырынан, шалфейден және жалбыздан жасалған тіл астына енгізілетін таблеткаларды ұсынды.
2025 жылдың 24 қазанында ғылыми қызметкерлер Сеченов университетінің А.П. Нелюбин атындағы фармация институтында (Мәскеу, Ресей) өткен «Инновациялық дәрі-дәрмектер: молекуладан пациентке дейін» атты II халықаралық конференцияда баяндама жасады.
2025 жылдың 24 қазанында Фармацевтикалық білім беру және зерттеу институты (Ташкент, Өзбекстан Республикасы) ұйымдастырған «Қазіргі заманғы фармация: зерттеулер, тәжірибе және нәтижелер» атты 1-ші республикалық ғылыми-практикалық конференцияға онлайн қатыстық
Фиточайларды орамдауға арналған орамдаушы машина
Фиточайларды орамдау машинасы ұсақталған шөп шайын мөлшерлеуге және сүзгі пакеттеріне немесе пакеттерге салуға арналған. Машина шөп шайының сапасы мен хош иісін сақтай отырып, герметикалық тығыздалған пакеттерді және жоғары өнімділікті қамтамасыз етеді.
Роторлы буландырғыш
Айналмалы буландырғыш - бұл ерітінділерден еріткіштерді төмен қысыммен ақырын алып тастауға арналған зертханалық жабдықтың бір бөлігі. Ол ерітіндісі бар колбаны су моншасында айналдыру арқылы жұмыс істейді, беткі ауданды ұлғайту және біркелкі қыздыруды қамтамасыз ету арқылы булануды жеделдетеді. Салқындатылған конденсатор еріткіш буын конденсациялайды және оны қабылдау колбасына жинайды. Ол шикізатты экстракциялау үшін қолданылады.
Meiji Techno тринокулярлы микроскопы
Бұл тринокулярлық микроскоп – үш оптикалық арнасы бар жоғары сапалы зертханалық құрал: көзбен бақылауға арналған екі окуляр және фото/бейнежазбаға арналған үшінші порт. Ол дәрілік өсімдіктер үлгілерінің жоғары ажыратымдылықтағы микроскопиялық кескіндерін алу үшін қолданылады.
Гомогенизатор
Гомогенизатор - фармацевтикалық өндірісте біртекті суспензиялар, эмульсиялар және қоспалар алу үшін қолданылатын зертханалық жабдықтың бір бөлігі. Құрылғы қарқынды араластыру және ұнтақтау арқылы белсенді ингредиент бөлшектері мен қосымша заттардың біркелкі таралуын қамтамасыз етеді. Ол жұмсақ дәрілік формаларды, тұнбаларды, сығындыларды және басқа да шөптік препараттарды әзірлеу және өндіруде қолданылады, дайын өнімнің тұрақтылығы мен сапасын жақсартады.
Сублимациялық кептіргіш
Сублимациялық кептіргіш (лиофилизатор) - бұл сублимацияны қолдана отырып, өнімдерден ылғалды кетіруге арналған зертханалық немесе өнеркәсіптік жабдық: алдымен материал мұздатады, содан кейін үлгідегі су вакуум мен жылудың әсерінен сұйық фазаны айналып өтіп, қатты фазадан (мұздан) тікелей газ тәрізді фазаға өтеді.
Озон және ультракүлгін сәулеленуі бар стерилизатор
Озон және ультракүлгін сәулеленуі бар стерилизатор - металл ішкі корпусы бар, ультракүлгін-C шамымен және озон генераторымен жабдықталған ықшам шкаф (камера). Жұмыс кезінде ультракүлгін-C шамы қолжетімді беттердегі микроорганизмдерді жояды, ал озон қол жетпейтін жерлерге еніп, микроорганизмдер мен олардың мембраналарын тотықтырады.
ЖЭСХ Agilent
Жоғары эффективті сұйық хроматограф (ЖЭСХ) - күрделі қоспалардағы заттарды бөлуге, анықтауға және сандық бағалауға арналған аналитикалық құрал. Ол фармацевтикалық, химиялық және биологиялық зерттеулерде белсенді заттарды, қоспаларды және өсімдік сығындыларын талдау үшін қолданылады.
ИК-спектрофотометр
ИҚ-спектрофотометр - заттардың инфрақызыл спектрлерін пайдаланып, сапалық және сандық талдауға арналған құрылғы. Ол органикалық және бейорганикалық қосылыстардың функционалдық топтарын және химиялық құрамын анықтауға мүмкіндік береді. Фармацевтикалық зерттеулерде ол шикізатты анықтау, тазалығын бақылау және дәрілік заттардың құрылымын растау үшін қолданылады.
ФҒЗО зертханалары
104 б – Физика-химиялық зерттеу зертханасы
Физика-химиялық зерттеу зертханасы дәрілік заттардың, белсенді ингредиенттердің және өсімдік сығындыларының сапасын заманауи аналитикалық әдістерді қолдана отырып талдайды, анықтайды және бақылайды. Зертхананың негізгі жабдықтарына биологиялық белсенді заттарды бөлу және сандық анықтау үшін жоғары өнімді сұйық хроматограф (ЖСХХ) және қосылыстардың құрылымдық және функционалдық топтарын зерттеу үшін қолданылатын инфрақызыл спектрофотометр (ИК спектрофотометр) кіреді.
Зертхана фармацевтикалық заттар мен дайын формалардың тазалығын, тұрақтылығын және түпнұсқалығын анықтауға бағытталған физика-химиялық зерттеулер жүргізеді, сондай-ақ технологиялық және фармакогностикалық жұмыстарға ғылыми қолдау көрсете отырып, аналитикалық әдістерді әзірлейді және жетілдіреді.
105 – Фармацевтикалық талдау зертханасы
Фармацевтикалық талдау зертханасы дәрілік заттардың физикалық және химиялық қасиеттерін, соның ішінде олардың сипаттамасын, ерігіштігін, физикалық константаларын және спектрлік сипаттамаларын зерттейді. Белсенді фармацевтикалық ингредиенттер мен табиғи, синтетикалық және жартылай синтетикалық шығу тегі бар дәрілік заттардың сапа көрсеткіштері нормативтік талаптарға сәйкес әзірленген. Зертхана дәрілік заттардың тұрақтылығын зерттеуді, дәрілік заттарды стандарттауды жүргізеді және аралық аналитикалық нормативтік құжаттардың жобаларын жасайды. Заманауи химиялық және физика-химиялық аналитикалық әдістерді қолдана отырып, сапаны бақылау әдістерін әзірлеуге және жетілдіруге ерекше назар аударылады, бұл нәтижелердің жоғары сенімділігі мен қайталануын қамтамасыз етеді.
106 – Фармакогнозия зертханасы
Фармакогностикалық және фитохимиялық зерттеу зертханасы дәрілік өсімдіктердегі биологиялық белсенді заттардың (БАҚ) негізгі топтарының химиялық құрамын зерттейді, белсенді компоненттер мен жалпы сығындыларды бөліп алады. БАҚ-ны өсімдік материалдарынан бөліп алу, тазарту және бөлу әдістері әзірленіп, жетілдірілуде, сондай-ақ олардың қасиеттері, жіктелуі және идентификациялау әдістері зерттелуде. Зертхана полисахаридтердің, эфир майларының, дәрумендердің, жүрек гликозидтерінің, сапониндердің, антрацен туындыларының, кумариндердің, флавоноидтардың, таниндердің және алкалоидтардың болуын растау үшін сапалық және микрохимиялық реакциялар жүргізеді.
Дәрілік өсімдік материалдарының сапасы талданады, ылғалдылық, күл құрамы, экстрактивті заттардың құрамы, қоспалар және ұнтақтау дәрежесі анықталады, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясының талаптарына сәйкес. Фармакогностикалық және фитохимиялық талдау нәтижелері белгіленген тәртіпке сәйкес статистикалық өңделеді және ресімделеді. Зертханалық жұмысқа сонымен қатар белсенді заттарды алудың оңтайлы әдістері мен жағдайларын таңдау және оларды заманауи физика-химиялық талдау әдістерін қолдана отырып анықтау кіреді.
108 – Фармакогнозия зертханасы
Фармакогностикалық зерттеу зертханасы Қазақстан Республикасының оңтүстігінде өсетін жабайы дәрілік өсімдіктерді жинайды және өсіреді. Сондай-ақ, дәстүрлі және ғылыми медицинада қолданылатын өсімдік материалдарын сатып алады және кептіреді, сондай-ақ алғашқы өңдеуді жүзеге асырады. Зертхана жабайы және мәдени дәрілік өсімдік түрлерінің морфологиялық және анатомиялық сипаттамаларын зерттейді, микроскопиялық үлгілерді дайындау және өсімдік материалдарының түпнұсқалығын анықтау әдістерін жетілдіреді.
109 – Фармацевтикалық әзірлеу зертханасы
Фармацевтикалық әзірлеу зертханасы профессорлық-оқытушылық құрамның, докторанттардың және магистранттардың фармацевтикалық препараттарды жасауға және жетілдіруге бағытталған ғылыми зерттеулерін жүргізеді. Зертхана дәрілік және қосымша заттарды зерттейді және дайындайды, шөптік және синтетикалық көздерден дәрілік формалар мен препараттарды әзірлейді және тағамдық қоспалар жасайды. Физикалық-химиялық, технологиялық және биофармацевтикалық зерттеулер, сондай-ақ дәрілік формалардың тұрақтылығын зерттеу және олардың сақтау мерзімін анықтау бойынша тәжірибелер жүргізіледі. Зертхана тәжірибелік өндіріске зертханалық үлгілерді дайындайды, қаптама материалдарын және нормативтік құжаттама жобаларын әзірлейді, сондай-ақ клиникаға дейінгі зерттеулерге үлгілерді дайындайды.
110 – Шағын тәжірибелік-өнеркәсіптік аймақ
Шағын тәжірибелік-өнеркәсіптік аймақ дәрілік өсімдік материалдарынан фитопрепараттар мен фитошайларын өндіретін тәжірибелік-өнеркәсіптік жұмыстарға арналған. Аймақ шикізатты дайындаудан бастап дайын өнім өндіруге дейінгі бүкіл технологиялық процесс циклін қамтиды. Өндіріске санитарлық және технологиялық стандарттарға сәйкес шөп қоспаларын ұнтақтау, араластыру, мөлшерлеу және қаптау кіреді.
Аймақта әртүрлі әсерлері бар фитошайлары әзірленіп, өндірілді:
• Гепатопротекторлық фито-шай – бауыр жасушаларын қорғауға және қалпына келтіруге ықпал етеді, өт бөлінуін және метаболизмді жақсартады;
• Кеуде фито-шайы – тыныс алу жолдарының ауруларында қақырық түсіретін, қабынуға қарсы және жұмсартатын әсерге ие;
• Гипогликемиялық фито-шай – қандағы глюкоза деңгейін төмендетуге және метаболикалық процестерді қалыпқа келтіруге бағытталған.
Шағын тәжірибелік-өнеркәсіптік аймақ ғылыми зерттеулерді, технологияларды сынауды, құрамын оңтайландыруды және шөптік өнімдердің сапасын бақылауды практикалық түрде жүзеге асыруға ықпал етеді.